Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP)
Geri Kazanım Katılım Payı kısa adı ile GEKAP yönetmeliği 31.01.2019 tarihinde 30995 sayılı resmi gazetede yayımlanarak 01.01.2020 yılında yürürlüğe girmiştir. 2020 yılı içerisinde 6 aylık dönemler halinde 2 beyan dönemi belirlenmiştir. 2021 yılı için uygulama 3’er aylık dönemler halinde 4 beyan döneminden oluşmaktadır. Uygulama 2023 yılı içinde aşağıdaki ay dönemlerini kapsayacak şekilde 4 beyan döneminden oluşmaktadır.
2023 Yılına ait son beyan dönemi olan Ekim – Kasım – Aralık aylarına ait beyan 31 Ocak 2024 tarihinde verilmelidir.
-
- Ocak – Şubat – Mart (Beyan için son gün 30 Nisan 2025)
- Nisan – Mayıs – Haziran (Beyan için son gün 31 Temmuz 2025)
- Temmuz – Ağustos – Eylül (Beyan için son gün 31 Ekim 2025)
- Ekim – Kasım – Aralık (Beyan için son gün 02 Şubat 2026)
Beyannamelerin beyan dönemini takip eden ayın son gününe kadar verilmesi esastır. İşletmelerin zamanında beyanname vermemesi, eksik veya yanlış beyan vermesi halinde Çevre Kanunu gereğince idari para cezası ile cezalandırılacağı yönetmelikçe belirtilmektedir.
Çevre Görevlisi, piyasaya süren/ithalatçı ve satış noktalarının gerçek/tüzel kişilikleri adına geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi ürün ve eşyaların tespitini, beyana esas miktarlarının muhasebe sorumlusunca belirlenmesini; çevre mevzuatı kapsamındaki bildirimlerin, beyan ve beyannamelerin belirtilen formatta, zamanında ve eksiksiz olarak hazırlanarak ilgili idarelere sunulmasını sağlayan, kontrol eden, izleyen ve raporlayan Çevre Kanunu’nun Ek Madde 2’sinde belirtilen görevliler/çevre yönetim birimlerindeki görevlilerdir. Sürekli bir çevre görevlisi istihdam eden veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alan veya çevre yönetim birimi kurma zorunluluğu bulunan piyasaya süren işletmeler (ithalatçılar ve satış noktaları dahil) ile ödeyecekleri geri kazanım katılım payı miktarı (toplam beyan miktarının, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen beyan dönemini kapsadığı ay sayısına oranı) 50.000 Türk Lirası’ndan fazla olan piyasaya süren işletmeler (ithalatçılar ve satış noktaları dahil), Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamında yer alan tüm bildirim ve beyanların (iade ve mahsuplaşmaya esas işlemler dahil) muhasebe sorumlusu ve çevre görevlisi tarafından incelenip onaylanmasını sağlamakla yükümlüdürler. Bu durum piyasaya süren/ithalatçının yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır.
Yurt içinde piyasaya arz edilen Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü bu ürünleri piyasaya arz edenlere (piyasaya sürenlere) ve/veya ithal edenlere (ithalatçılara) aittir. Yükümlülük oluşturan fiiller ile bu fiillerinden dolayı yükümlülük sahibi olan tarafların tanımlanmasında; Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan tanımlar ile aşağıda verilen açıklamalar ve örneklemeler üzerinden değerlendirme yapılır.
Piyasaya süren/ithalatçı ve satış noktalarının gerçek/tüzel kişilikleri adına geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi ürün ve eşyaların tespitini, beyana esas miktarlarının muhasebe sorumlusunca belirlenmesini; çevre mevzuatı kapsamındaki bildirimlerin, beyan ve beyannamelerin belirtilen formatta, zamanında ve eksiksiz olarak hazırlanarak ilgili idarelere sunulmasını sağlayan, kontrol eden, izleyen ve raporlayan Çevre Kanunu’nun Ek Madde 2’sinde belirtilen görevliler/çevre yönetim birimlerindeki görevlilerdir. Sürekli bir çevre görevlisi istihdam eden veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alan veya çevre yönetim birimi kurma zorunluluğu bulunan piyasaya süren işletmeler (ithalatçılar ve satış noktalan dahil) ile ödeyecekleri geri kazanım katılım payı miktarı (toplam beyan miktarının, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen beyan dönemini kapsadığı ay sayısına oranı) (05.08.2025 tarih ve 66745475-020-13214251 sayılı Makam Oluru ile değişiklik) 150.000 Türk Lirası’ndan fazla olan piyasaya süren işletmeler (ithalatçılar ve satış noktaları dahil). Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamında yer alan tüm bildirim ve beyanların (iade ve mahsuplaşmaya esas işlemler 1/34 dahil) muhasebe sorumlusu ve çevre görevlisi tarafından incelenip onaylanmasını sağlamakla yükümlüdürler. Bu durum piyasaya süren/ithalatçının yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (05.08.2025 tarih ve 66745475-020-13214251 sayılı Makam Oluru ile ilave) Belirtilen geri kazanım katılım payı miktarı takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
Çay ve kahve satışı yapan (Ş) gerçek/tüzel kişisinin sürekli bir çevre görevlisi istihdam etme veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alma veya çevre yönetim birimi kurma zorunluluğu bulunmamaktadır. (Ş) gerçek/tüzel kişisinin 2024 yılının herhangi bir üç aylık dönemi için beyan edip ödeyeceği toplam tutar 450.000 Türk Lirasından fazla olarak belirlenmiştir. Bu durumda; (Ş) gerçek/tüzel kişisinin muhasebe sorumlusu tarafından geri kazanım katılım payına ilişkin bilgi, belgeler ve hesaplamalar için Çevre Görevlisi onayının alınması gerekmektedir. Aynı şekilde, (Ş) gerçek/tüzel kişisinin 2024 yılının herhangi bir üç aylık dönemi için beyan edip ödeyeceği toplam tutarın 450.000 Türk Lirası veya daha az olarak belirlenmesi durumunda ise Çevre Görevlisi onayına gerek bulunmamaktadır. İlerleyen dönemde ise işletmenin 2025 yılının herhangi bir üç aylık dönemde beyan edip ödeyeceği toplam tutarın 700.000 Türk Lirası olarak belirlenmesi durumunda; (4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca 2025 yılında uygulanmak üzere 2024 yılı için tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranının %43,93 olarak belirlenmesi sebebiyle) (Ş) gerçek/tüzel kişisinin 2025 yılının herhangi bir üç aylık dönemde ödeyeceği geri kazanım katılım payı miktarı 647.685 Türk Lirasının üzerinde olduğundan muhasebe sorumlusu tarafından geri kazanım katılım payına ilişkin bilgi, belgeler ve hesaplamalar için Çevre Görevlisi
onayının alınması gerekmektedir.
Yönetmelik ve bakanlıkça yukarıda belirtilen tanımlama gereği ilgili firmaların çevre birimi kurmaları veya çevre danışmanlık firmalarından hizmet almaları zorunlu hale getirilmiştir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere yanlış veya eksik beyan verilmesi halinde her bir beyanname başına cezai yaptırım uygulanacağı belirtilmiştir. Bu nedenle beyanname dönemi öncesinde ilgili mevzuat hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. İSTÇEV Çevre Danışmanlık firması olarak Çevre Görevlisi kadromuz ile beyannamelerinizin mevzuata uygun verilebilmesi adına çalışmaktayız.
2021 – 2022 – 2023 – 2024 – 2025 Yılına dair Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) yönetmeliğine ve fiyat listesine aşağıdaki sayfalar üzerinden ulaşabilirsiniz. 2023 Yılı 3. ve 4. beyan dönemine ait fiyat tarifesi güncellenmiş olup güncel listeye aşağıdaki dosyalardan ulaşabilirsiniz.
Geri Kazanım Katılım Payı beyanının verilmemesi veya eksik beyanda bulunulması halinde Çevre Kanunu gereğince ödenmesi gereken GEKAP tutarının %20 fazlası idari para cezası uygulanmaktadır. Örneğin 100.000TL ödenmesi gereken GEKAP tutarı için 120.000TL ceza kesilmekte ve ayrıca 100.000TL GEKAP tutarı da ödetilmektedir.
İSTÇEV Çevre danışmanlık firması olarak sizlere GEKAP uygulamaları hakkında danışmanlık hizmeti vermeye devam etmekteyiz.